اجرت المثل اموال از دو واژه اجرت و مثل تشکیل شده است یعنی اجرت یک مال یا عمل در مقایسه، با نمونه های مشابه آن مال و یا عمل چقدر است که این میزان توسط کارشناس دادگستری تعین می گردد یا همان پرداخت اجاره به نرخ روز است
بطورمثال: یک ملک توسط ،فردی بصورت غیر قانونی تصرف شده ، برای آنکه متصرف را محکوم به میزان اجرت المثل کنند، میزان اجرت املاک مشابه و نظیر آن را درمی آورنند و متصرف را محکوم به ،پرداخت آن می نمایند ..یاا مثلا مستاجر در انتهای مدت اجاره ، بدون اذن موجر بر تصرفات خود در ملک مورد اجاره ادامه دهد
اجرت المثل زمانی مطرح میشود که قراردادی بین طرفین وجود نداشته باشد و شخص با اذن یا بدون اذن دیگری از مال یا از عمل دیگری استفاده کرده باشد.و آنکه بین طرفین قرارداد و توافق در بین نباشد که طبق آن عمل می شود.
اجرت المثل در موارد ذیل مصداق دارد :
کلا در بین مردم و محاکم قضائی مرسوم است که اجرت المثل در موارد ذیل دریافت می شود
1) اجرت المثل اموال و املاک و..
- غصب :کسی در اموال ( اعم از منقول و غیر منقول )که کسی بصورت غیر قانونی در ملک دیگری تصرف نماید باید اجاره آن را به نرخ روز بدهد
- این مطلب را از دست ندهید
- منظور از اموال منقول و غیر منقول چیست ؟
- استفاده از عمل یا مال دیگری به رایگان ( کار یا فعل مثل رنگ امیزی یک خانه یا تعمیر یک اتومبیل )-اگر کسی از مال یا عمل دیگری را به رایگان استفاده کند و بین آنها توافقی نباشد ،چون طبق قانون کسی نمی تواند از مال یا عمل دیگری به رایگان استفاده کند ،استفاده کننده باید اجرت المثل آن را بدهد
- اتمام عقد اجاره-در صورت اتمام مدت اجاره ،مستاجر باید اجاره موجر را به نرخ روز بدهد
2)اجرت المثل زمان زوجیت
که در اینجا این مورد محل بحث ما نیست
اجرت المثل در چه مواقعی تعلق خواهد گرفت :
اگر شما برای انجام یک عمل و یا حتی استفاده از اموال شخص دیگری بر مبنای یک توافق قبلی مبلغی را تعیین کنید تحت عنوان اجرت المسمی( اجرت تعین شده ) قابل پرداخت است
ولی اجرت المثل زمانی است که عکس این قضیه اتفاق می افتد یعنی توافق و قراردادی در بین نیست و اگر باشد هم باطل شده است و شما از منافع مال دیگری چه با اذن و چه بدون اذن وی استفاده کرده اید در این صورت است دادگاه با نظریه کارشناس منتخب اجرت المثل استفاده از این منافع را تعیین خواهد کرد .
اجرت المثل اموال:
همانظور که گفتیم اجرت المثل در زمانی که قراردادی نباشه یا باطل باشه قابل مطالبه است بنابراین اگر شخصی از مال دیگری استفاده کند اعم از عین یا منفعت آن اگر اجرتی تعیین نشده باشد باید اجرت استیفای خود را پرداخت کند مگر اذن در تصرف مجانی باشد
اجرت المثل در غصب اموال:
یکی دیگه از موارد استفاده ازاجرت المثل غصب اموال است یعنی شخصی بدون اذن مالک چه جاهل چه عالم از مال او استفاه کرده است و ضامن عین و منفعت ان مال است.
اجرت المثل در اتمام عقد اجاره :
یکی از موارد پرداخت اجرت المثل زمانی است که عقد اجاره پایان یافته و مستاجر به تصرف خود ادامه میدهد که در این صورت باید اجرت المثل منافع استفاده شده را یا مظابق اجاره بها و یا مطابق قیمت روز پرداخت کند.
مبنای محاسبه اجرت المثل :
شرط مطالبه اجرت المثل این است که در عرف بتوان برای انتفاع ازآن مال یا عمل مبلغی تعیین نمود و عادتا قابل اجاره دادن نیز باشد. بنابراین اجرت المثل بر مبنای نظر کارشناس بر اساس عرف تعیین خواهد شد.
مدارک لازم برای مطالبه اجرت المثل :
بعد از مراجعه به وکیل متخصص در امور اجرت المثل ملک یا اموال برای نحوه محاسبه (مشاعی- غیر مشاعی )… خانه خودرو و اموال موروثی به شما خواهد گفت که مدارک ذیل را در زمان مراجع به مراجع قضایی در اختیار داشته باشید:
- تصویر اصل سند مالکیت (اختیاری)
- تصویر اجاره نامه (اختیاری)
- تصویر نظریه کارشناس(اختیاری)
همچنین وی تاکید خواهد کرد که مدارک فوق همراه با کارت ملی برای احراض هویت و کارت عابر بانک جهت پرداخت هزینه دادرسی الزامی است .
نحوه مطالبه اجرت المثل بدون داشتن سند مالکیت :
وکیل متخصص املاک و اجرت المثل ایام تصرف به شما خواهد گفت در صورتی که مدارک لازم برای طرح دعوی مطالبه اجرت المثل را ندارید اجرت المثل چگونه پرداخت می شود.
در
صورت عدم وجود مدارک اختیاری فوق میتوانید یکی از موارد ذیل را ارائه نمایید:
- شهادت شهود و مطلعین
- تحقیقات محلی
- معاینه محلی
- درخواست جلب نظر کارشناس
- درخواست استعلام
- شماره پرونده استنادی
- سایر دلایل و مستندات
مرجع صالح مطالبه اجرت المثل اموال:
اگر شما برای مطالبه اجرت المثل ایام تصرف شخصی که اموال وی در تصرف دیگری است قصد مراجع به مراجع قضایی را دارید پس از مراجعه به یک وکیل دادگستری ،وکیل بعد از اینکه به دقت و حوصله به صحبتهای شما گوش می دهد مرجع صالح طرح دعوی را این گونه شرح خواهد داد:
از آنجا که برای طرح دعوی در دادگاه های حقوقی نیاز به تقدیم دادخواست دارید با پرداخت هزینه دادرسی بر اساس خواسته مقوم‌شده پرداخت و دادخواست ثبت خواهد شد. البته اگر مبلغ کمتر از 20میلیون تومان مقوم شود:
مرجع صالح : شورای حل اختلاف
مرجع صالح :دادگاه عمومی حقوقی
اگر بیش از مبلغ 20 میلیون تومان مقوم شود.
قابل اعتراض بودن اجرت المثل:
قانون گذار در قانون آیین دادرسی مدنی احکامی که خواسته خواهان یا ارزش ان بیشتر از 300000 تومان است قابل اعتراض می داند بنابراین رای صادره در دادگاه تجدید نظر استان قابل اعتراض است و اگر در شورا مطرح باشد در دادگاه عمومی حقوقی قابل اعتراض خواهد بود.
اجرت المثل ایام زوجیت :
به موجب قانون یکی از امور حقوقی و مالی زن اجرت المثل ایام زوجیت است که تحت شرایطی به وی تعلق خواهد گرفت. در روابط زناشویی این فرض موجود است که زن قصد دریافت اجرت انجام کارهای خود را ندارد و اشاره به پرداخت اجرت از طرف قانون گذار قصد تفهیم این موضوع است که زن وظیفه ای به انجام کارهای منزل ندارد و در صورتی که به امر یا دستور مرد باشد باید اجرت آن به زن داده‌شود .
پرداخت اجرت المثل در اموال مشاع :
مال مشاع مالی است که دو یا بیش از 2 نفر در یک مال دارای حقوقی می باشند . و هریک در ذره ذره آن مالک محسوب می شوند بنابراین هر گونه تصرف بدون اذن شریک دیگر ، شریک متصرف محکوم به پرداخت اجرت المثل خواهد شد .
نحوه مطالبه اجرت المثل اموال موروثی:
از انجا که اموال مورث پس از فوت وی به ورثه وی خواهد رسید ورسه در حکم مالکین مشاع خواهند بود. بنابراین تصرف هریک از آنها در مال فوق محکومیت متصرف به پرداخت اجرت المثل را به همراه خواهد داشت.
میزان اجرت المثل اموال :
مقدار ان توسط کارشناس به نرخ روز محاسبه خواهد شد.
جهت مشاوره حقوقی با وکیل پایه یک دادگستری با شماره های مندرج در سایت تماس بگیرید. آزاده قورچیان وکیل پایه یک دادگستری
