اثبات مالکیت با سند عادی موضوعی است که افرادی که مالک زمین یا ملکی هستند و هنوز سند رسمی برای آن دریافت نکرده‌اند مطرح می‌کنند. با توجه به شرایطی که مالک زمین دارد، رای دادگاه ممکن است به نفع او یا طرف مقابل صادر شوند.
اثبات مالکیت چیست؟
رابطه بین شخص و اموالش به عنوان مالکیت شناخته‌می‌شود. مالکیت فرد روی اموال خاصی موجب می‌شود که دیگری نتواند آن‌ها را تصرف کند و تنها مالک زمین و… امکان دخل و تصرف در مالش را خواهد داشت. طبق قانون، مالک مال باید سند آن را برای اثبات مالکیت خودش ارائه کند.
روش‌های اثبات مالکیت در قانون
برای اینکه فردی بتواند مالکیت خودش را نسبت به اموالی که دارد ثابت کند، لازم است روش‌های اثبات مالکیت فردی را بشناسد. این روش‌ها عبارتند از:
1) اثبات مالکیت اقرار
طبق ماده ۲۰۲ قانون آیین دادرسی مدنی: «هرگاه کسی اقرار به امری کند که دلیل ذی‌حق بودن طرف او باشد، دلیل دیگری برای اثبات آن لازم نخواهد بود. بنابراین در صورتی که فردی مالی را تصرف کرده‌باشد و به این موضوع اقرار کند که مال مورد نظر متعلق به مالک مال است، اقرار او پذیرفته‌خواهد‌شد و برای اثبات مالکیت معتبر خواهد بود.
روش‌های اثبات مالکیت اموال وراثتی متفاوت است . بر اساس مدارک قانونی و رسمی از جمله حکم دادگاه، سند تملیک و مدارک خرید و فروش مشخص خواهد شد.
1) اثبات مالکیت با کمک شاهد
در صورتی که اثبات مالکیت فرد با کمک سند عادی یا رسمی در محکمه محرز شده‌باشد، این‌امکان وجود‌دارد که از شهادت‌شهود نیز برای تأیید این موضوع کمک‌بگیرید. برای اینکه بتوانید در این روش اثبات مالکیت زمین یا ملک را به بهترین نحو به سرانجام برسانید، نیاز به وکیل ملکی خواهید داشت.
2) استفاده از تصرف
اماره ید یا تصرف به معنی داشتن مال و رفتار مانند مالک با آن مال است. یعنی فردی که مالی را در اختیار دارد و رفتار او به نحوی است که نشان دهنده مالکیت او بر مال است، اموال مورد نظر طبق قانون متعلق به او خواهد بود.
البته باید حتماً این موضوع را در نظر داشته باشید که تصرف در مال به عنوان مالکیت، دلیل مالک بودن فرد متصرف خواهد بود. اما این موضوع تا جایی معتبر است که دلیل دیگری مانند سند مالکیت یا شاهد خلاف این موضوع را ثابت نکند.
4) اثبات مالکیت با استفاده از سند
بر اساس قانون مدنی، اسناد اثبات مالکیت به دو نوع رسمی و عادی تقسیم می‌شود. اسناد رسمی قدرت اجرایی بیشتری نسبت به اسناد عادی دارند و به دلیل کمتر بودن احتمال جعل، اعتبار این سندها بیشتر است؛ بنابراین، در صورت وجود اسناد رسمی، سایر ادله برای اثبات مالکیت مورد توجه قرار نخواهند گرفت.
مدارک لازم برای اثبات مالکیت با سند غیر رسمی و منگوله‌دار
در صورتی که سند غیر رسمی دارید و می‌خواهید مالکیت آن را اثبات کنید، لازم‌است که مدارکی که در ادامه ارائه‌شده را مد‌نظر داشته باشید.
- اصل سند یا کپی برابر اصل‌شده مصدق آن
- اصل یا کپی برابر اصل‌شده مصدق اقرارنامه و استشهادیه
- هرگونه سندی که مثبت ادعای مالکیت مدعی در خصوص مال دارای سند رسمی است
چگونگی اثبات مالکیت با سند عادی
برای اثبات ملک با سند عادی لازم است که مدارک لازم برای احراز و اثبات مالکیت شخص را آماده کند. سپس همراه با دادخواست دعوای طرح‌شده به مراجع قانونی ارائه کنید. در مرحله بعد دادگاه در زمان مشخص به پرونده رسیدگی‌کرده و طبق شواهد و مدارک ارائه‌شده رأی را به نفع فردی که به عنوان مالک واقعی و رسمی ملک شناخته‌می‌شود صادر خواهد کرد.
اثبات مالکیت با سند عادی در مقابل سند رسمی
بر اساس ماده ۱۲۸۴ قانون مدنی «سند عبارت است از هر نوشته که در مقام دعوی یا دفاع، قابل استناد باشد». در صورتی که ملکی دارای سند رسمی‌باشد، روشی که برای اثبات مالکیت آن در نظر گرفته‌می‌شود متفاوت خواهد بود. در این شرایط، فرد باید روش‌های زیر را برای اثبات مالکیت خودش با سند عادی در مقابل سند رسمی، یا دارنده سند رسمی باید مد نظر قرار بگیرد.
1) اقرار کردن
بر اساس ماده ۱۲۵۹ قانون مدنی «”اقرار عبارت از اخبار به حقی است برای غیر بر ضرر خود»؛ بنابراین در شرایطی که دارنده سند رسمی بر مالکیت دارنده سند عادی یا غیررسمی اقرار کرده باشد، اثبات مالکیت با سند عادی در مقابل سند رسمی تأیید خواهد شد.
2) شهادت دادن
در این شرایط دو نفر خارج از اصحاب دعوا که در دعوا ذینفع نبوده و اهلیت داشته باشند می‌توانند به نفع یکی از طرفین در اثبات مالکیت با سند عادی یا رسمی شهادت دهند. توجه به این نکته ضروری است که بر اساس ماده ۱۳۰۹ قانون مدنی، در مقابل سند رسمی یا سندی که اعتبار آن در محکمه‌محرز‌شده، دعوی که مخالف با مفاد یا مندرجات آن باشد به شهادت اثبات نمی‌شود.
3) سوگند یا قسم
طبق ماده ۱۳۲۵ قانون مدنی، در دعاوی که به شهادت شهود قابل اثبات باشد، مدعی می‌تواند حکم به دعوی خود را که مورد انکار مدعی علیه است، منوط به قسم او کند. قسم‌خوردن با به‌کار‍بردن لفظ جلاله الله و بر اساس تشریفات قانونی برای اثبات موضوع مورد نظر معتبر خواهد‌بود.
بر اساس ماده 271 قانون آیین دادرسی مدنی، در صورتی که هیچ دلیلی دیگری در پرونده موجود‌نباشد مدعی علیه نیز منکر ادعای مطرح شده‌باشد، مدعی علیه می‌تواند تقاضای سوگند‌کرده و سوگند یاد کند. سپس، با نفی مالکیت مدعی، مالکیت مال به مدعی علیه تعلق خواهد گرفت.
وکیل برای اثبات مالکیت با سند عادی
با توجه به اینکه امکان جعل و قلم‌خوردگی در سند عادی بیشتر است، فردی که این سند را دارد ممکن است جهت اثبات مالکیت خودش دچار مشکل شود. زیرا به طور معمول قانون تنها دارنده سند رسمی را به عنوان مالک اصلی ملک می‌شناسد.
وکیل اثبات مالکیت با سند عادی به کسانی که با وجود پرداخت ثمن معامله برای اثبات مالکیت خودشان دچار مشکل شده‌اند، یا به هر دلیلی دارای سند عادی ملک هستند کمک می‌کند تا بتوانند ادعای خودشان را درباره مالکیت با سند عادی ثابت کنند. جهت مشاوره حقوقی با وکیل پایه یک دادگستری با شماره های مندرج در سایت تماس بگیرید. آزاده قورچیان وکیل پایه یک دادگستری
